Wydarzenia w 2022 r.

Aktywny Kalendarz Adwentowy: Świąteczne czytanie w Bibliotece Collegium Polonicum
12.12.2022 | Biblioteka Collegium Polonicum, Słubice

12 grudnia 2022 roku o godzinie 17:00 drzwiczki Aktywnego Kalendarza Adwentowego otworzyły się w Bibliotece Collegium Polonicum w Słubicach. Pracownicy i pracownice Collegium Polonicum oraz Uniwersytetu Europejskiego Viadrina czytali nietypowe historie bożonarodzeniowe spod pióra współczesnych pisarzy i pisarek z Polski, Niemiec i Ukrainy. Również publiczność podzieliła się własnymi tekstami.

Wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy z Biblioteką Collegium Polonicum w Słubicach.

Rozmowa Tadeusz Różewicz - poeta, który inspiruje z biografką Magdaleną Grochowską und fotografem Adamem Hawałejem
30.11.2022 | Uniwersytet Europejski Viadrina i transmisja online

>>> Nagranie transmisji po niemiecku
>>> Nagranie transmisji po polsku

„Nie sposób pojąć ostatnich stu lat historii Polski bez poznania i zrozumienia Różewicza” – pisze Magdalena Grochowska, autorka najnowszej biografii poety i dramaturga Tadeusza Różewicza (1921-2014).

Od 22 listopada Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą zaprasza do zapoznania się z osobą Tadeusza Różewicza, jednego z najważniejszych przedstawicieli polskiego pokolenia powojennego. Wystawę „Różewicz - poeta, który inspiruje” z fotografiami Adama Hawałeja można oglądać przed biblioteką w budynku głównym Viadriny (Hauptgebäude), Große Scharrnstraße 59 we Frankfurcie nad Odrą.

Wyjątkowym wydarzeniem uzupełniającym wystawę była rozmowa z udziałem fotografa Adama Hawałeja oraz dziennikarki i biografki Różewicza Magdaleny Grochowskiej 30 listopada w Sali Senackiej Viadriny. Rozmowa odbyła się w języku polskim i została symultanicznie przetłumaczona na język niemiecki (nagranie transmisji można obejrzeć online w języku polskim i języku niemieckim). Po rozmowie fotograf oprowadził gości po wystawie.

Sympozjum: Bartoszewski Promemoria 2: Europa jako wspólna perspektywa. Niemcy, Polska i Ukraina w 2022/23 roku
14.11.2022 | Uniwersytet Europejski Viadrina i transmisja online

„Nie ma pokoju bez wolności”

30 lat po przełomie roku 1989 mogłoby się wydawać, że pokój w Europie jest dany na zawsze. Wspólne wartości, cele/interesy, a także potrzeba poczucia bezpieczeństwa stały się elementem spajającym Europę, na nich miała być budowana jej przyszłość. Inwazja Rosji na Ukrainę zmieniła w jednej chwili wszystko, we wszystkich dziedzinach życia. Realne zagrożenie dla Polski, ale też Niemiec i pozostałych krajów europejskich otwiera nową przestrzeń do debaty w stosunkach polsko-niemieckich. Pomoc Ukrainie łączy oba kraje, pozwala czerpać z różnych doświadczeń zmagania się z problemami humanitarnymi i migracyjnymi. Niemcy mają większe doświadczenie w pomocy uchodźcom, w Polsce natomiast wykształcił się szereg innowacyjnych form pomocy oddolnej.

W trzech panelach sympozjum (program), z udziałem wybitnych naukowców z Polski i Niemiec, omówione zostały trzy wymiary demokratycznej Europy wg W. Bartoszewskiego oraz ich znaczenie w kontekście polsko-niemieckich relacji i obecnej sytuacji geopolitycznej w Europie (galeria zdjęć). Wykład inauguracyjny wygłosił były ambasador RP w Niemczech Marek Prawda. Więcej o przebiegu sympozjum można przeczytać w sprawozdaniu Gemeinsame Narrative als Schutz vor politischen Pyromanen – Diplomat Marek Prawda eröffnet Symposium „Bartoszewski Promemoria 2“.

Sympozjum odbyło się w kooperacji z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Wydział Prawa i Administracji), Europejskim Centrum Ekumenicznym, Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce jak i Viadrina Center B/Orders in Motion.

Więcej o serii sympozjów Bartoszewski Promemoria można dowiedzieć się na stronie Projektu.

Spotkanie z literaturą: Światowe czytanie literatury ukraińskiej
07.09.2022 | Collegium Polonicum, Słubice

W ramach akcji „Światowego czytania literatury ukraińskiej” Fundacja zroganizowała wraz z Biblioteką Collegium Polonicum wspólne czytanie najnowszych tekstów współczesnych pisarzy i pisarek ukraińskich, będących ich pierwszą reakcją na wojnę. Były to fragmenty pamiętników, wiersze, eseje i relacje dla mediów Jurija Andruchowycza, Jewheniji Bielorusec, Natalii Worożbyt, Oksany Zabużko i innych. Inicjatorem akcji był Międzynarodowy Festiwal Literatury w Berlinie.

Rozmowa na pograniczu: Breslau – eine Stadt der Vielfalt. Prezentacja książki Roswithy Schieb
30.08.2022 | Uniwersytet Europejski Viadrina, Frankfurt nad Odrą

30 sierpnia odbyła się rozmowa z autorką wrocławskiego przewodnika literackiego "Breslau - Literarischer Reiseführer".

W swoim literackim przewodniku Roswitha Schieb zabiera czytelników w podróż po Wrocławiu, niezwykłym mieście, w którym znajdują się pruskie, polskie, austriackie i czeskie ślady kulturowe. Z miastem związany był Dietrich Bonhoeffer, Joseph Freiherr von Eichendorff, Andreas Gryphius, Gerhart Hauptmann i wielu innych. Z ostatnich kilkudziesięciu lat można wymienić zwłaszcza polskich pisarzy i przedstawicieli kultury, wśród nich Marka Krajewskiego, Nadię Szagdaj, Tadeusza Różewicza, Urszulę Kozioł i polską noblistkę Olgę Tokarczuk. W 2016 r. Wrocław został Europejską Stolicą Kultury i Światową Stolicą Książki UNESCO. Od 2019 roku jest Miastem Literatury UNESCO.

Roswitha Schieb opublikowała liczne eseje i książki o tematyce teatralnej oraz publikacje kulturalno-historyczne o Śląsku, m.in. "Jeder zweite Berliner. Schlesische Spuren an der Spree" (2012) i "Schlesien. Geschichte, Landschaft, Kultur (2020). W 2021 r. została uhonorowana Nagrodą Kultury Śląskiej przez Dolną Saksonię. Mieszka w Borgsdorf pod Berlinem.

Organizatorami wydarzenia byli Fundacja im. Karla Dedeciusa oraz Europejskie Centrum Ekumeniczne (OEC) we Frankfurcie nad Odrą. Odbyło się on w serii Rozmów na pograniczu OEC.

Koncert: Z Ukrainą dla Ukrainy - З Україною для України
30.06.2022 | Friedenskirche, Frankfurt nad Odrą

Ponad 200 gości – w tym wiele ukraińskich rodzin z małymi dziećmi – wypełniło do ostatniego miejsca nawę kościoła Friedenskirche we Frankfurcie (galeria zdjęć). Zaproszeni zostali przez Fundację im. Karla Dedeciusa, Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce oraz Europejskie Centrum Ekumeniczne (OEC) na koncert solidarnościowy „Z Ukrainą dla Ukrainy”. Więcej o wydarzeniu można przeczytać w sprawozdaniu Centrum Prasowego Viadriny „Mit der Ukraine für die Ukraine“ – Solidaritätskonzert für Spendenfonds der Viadrina.

Muzycy z Berlina i Frankfurtu nad Odrą pod kierownictwem artystycznym Joanny Filus-Olenkiewicz przedstawili bogaty i różnorodny program. Patronem wydarzenia była prezydentka Uniwersytetu Europejskiego Viadrina prof. Julia von Blumenthal. Program poprowadzili Oleksii Kysliak i Iryna Tkachivska, absolwenci Viadriny.

Wstęp był wolny. Zebrane darowizny oraz licytacja collagu "Słonecznik" autorstwa Pauliny Konarskiej zasiliły Fundusz Wsparcia Kryzysowego dla Studentów i Naukowców z Ukrainy na Viadrinie (Viadrina Förder- und Notfallfonds Ukraine).

Koncert został zorganizowany w kooperacji z Europejskim Centrum Ekumenicznym i Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce, przy wsparciu Stowarzyszenia Christliches Verein Junger Menschen (CVJM e. V.).

Konferencja: DEDECIUSkalia. Dzieło Karla Dedeciusa w dydaktyce szkolnej i akademickiej
8.06.2022 | Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

Fundacja wsparła organizację konferencji na temat zastosowania dzieł, przesłania i spuścizny Karla Dedeciusa w dydaktyce szkolnej i akademickiej (program konferencji), przeprowadzonej przez Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Dydaktyki Literatury w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Pretekstem do organizacji konferencji była publikacja monografii Dedeciuskalia. Dzieło Karla Dedeciusa w dydaktyce szkolnej i akademickiej verbunden.

Rozmowa z laureatami Nagrody im. Karla Dedeciusa - Moniką Muskałą i Thomasem Weilerem
31.05.2022 | Uniwersytet Europejski Viadrina i transmisja online

"To niezwykły moment dla tłumacza, by znaleźć się w centrum uwagi. Tłumacz zwykle stoi w cieniu, w cieniu autora... Lubię stać w tym cieniu i go akceptuję. Wybrałam go" - powiedziała Monika Muskała w podziękowaniu na uroczystości wręczenia nagrody w 2019 r.

Od wielu lat Niemiecki Instytut Spraw Polskich honoruje znakomitych tłumaczy na obszarze polsko-niemieckim Nagrodą im. Karla Dedeciusa. W 2019 r. otrzymali ją Monika Muskała i Thomas Weiler. W tym roku nagroda zostanie ponownie przyznana dwóm tłumaczom, co dało nam powód do wydobycia z cienia poprzednich zwycięzców i porozmawiania z nimi o znaczeniu nagrody dla ich pracy, o pośredniczącej roli tłumaczy literackich oraz o wyzwaniach przekładu literackiego. Więcej o wydarzeniu można przeczytać w sprawozdaniu Centrum Prasowego Viadriny "Unterschätzte Kunst im Scheinwerferlicht – Monika Muskała und Thomas Weiler berichten über ihre preisgekrönte Übersetzungsarbeit". Dostępna też jest galeria zdjęć. Rozmowę poprowadziła Birgit Krehl z Uniwersytetu Poczdamskiego. Oprawę muzyczną zapewniło Ensemble Bizzare Berlin (program).

Transmisja rozmowy została nagrana i dostępna jest w języku niemieckim i polskim tłumaczeniu.

Wydarzenie miało charakter otwarty i odbyło się w ramach projektu „Tłumaczenie literatury w polsko-niemieckim dialogu kulturowym – Zbigniew Herbert w niemieckim tłumaczeniu”. Zostało zorganizowane przez Fundację w kooperacji z Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce i Niemieckim Instytutem Spraw Polskich, przy wsparciu finansowym Fundacji Marion Dönhoff i Fundacji im. Roberta Boscha.

Konferencja Karl Dedecius. Zwischen Worten - Zwischen Völkern / Między słowami - między narodami
12.-13.05.2022 | Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

W maju na Uniwersytecie Wrocławskim została pokazana wystawa „Karl Dedecius. Między słowami – między narodami”. Z tej okazji Katedra Przekładoznawstwa i Glottodydaktyki ze wsparciem Fundacji im. Karla Dedeciusa i Akademickiego Centrum Badań Ex-centrum Olgi Tokarczuk zorganizowała hybrydową konferencję, na której eksperci, doktoranci i studenci dyskutowali o sztuce przekładu i roli Karla Dedeciusa w studiach translatorycznych (program).

Oficjalne nadanie imienia "Karin Wolff" nowej sali seminaryjnej na Uniwersytecie Europejskim Viadrina
21.03.2022 | Uniwersytet Europejski Viadrina, Frankfurt nad Odrą

Uniwersytet Europejski Viadrina nazwał salę seminaryjną w nowo zajętym w 2021 r. budynku przy ul. Große Scharrnstraße 23a imieniem Karin Wolff, na cześć tłumaczki, która urodziła się we Frankfurcie nad Odrą. Nazwę zaproponowały Fundacja im. Karla Dedeciusa i Archiwum im. Karla Dedeciusa w wewnętrznym konkursie uczelni, a decyzję podjął senat uczelni. Więcej można przeczytać w sprawozdaniu Centrum Prasowego Viadriny „Wie zufrieden und stolz wäre sie, dass diese Anerkennung ihr nun endlich zuteilwird“ – Viadrina benennt Seminarraum nach Frankfurter Übersetzerin Karin Wolff. Podczas uroczystości nadania imienia laudację wygłosiła prof. Christa Ebert.

Karin Wolff, tłumaczka literatury polskiej, była ściśle związana z Frankfurtem nad Odrą i Uniwersytetem Europejskim Viadrina. Urodzona w mieście nad Odrą, powróciła do niego po zjednoczeniu Niemiec i pozostała tam już do śmierci parając się tłumaczeniem polskiej literatury na język niemiecki. Jej pierwsza publikacja ukazała się w 1970 r. Od tego czasu przetłumaczyła ponad 90 książek polskich autorów z różnych epok i różnych gatunków literackich.

Karin Wolff była niestrudzoną ambasadorką polskiej literatury i kultury. Była wielokrotnie nagradzana za tłumaczenia i zaangażowanie, została honorową obywatelką miasta Frankfurtu nad Odrą. Prowadziła liczne warsztaty tłumaczeniowe i organizowała wydarzenia literackie na Uniwersytecie Europejskim Viadrina. Utrzymywała bliski kontakt ze studentami, których angażowała w swoje projekty literackie i zarażała zainteresowaniem polską literaturą. Po jej śmierci 29 lipca 2018 r. Uniwersytet Europejski Viadrina otrzymał dużą część jej spuścizny. Od tego czasu prywatne archiwum Karin Wolff jest częścią Archiwum im. Karla Dedeciusa i stanowi trzeci co do wielkości inwentarz w zbiorach archiwum.