Banner Viadrina

Virtuelle Rekonstruktion der früheren Universitätsbibliothek

Idea projektu

Ausschnitt aus der ersten Seite des Kataloges von Prof. Beckmann

Fragment pierwszej strony katalogu  wydanego przez profesora Beckmanna

Ausschnitt aus der ersten Seite der handschriftlichen Nachtragungen

Fragment pierwszej strony odręcznie napisanych uzupełnień

Podstawą rozpoczęcia prac była analiza i elektroniczne opracowanie starych - i na szczęście w większości dobrze zachowanych - katalogów dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej.  Znajdują się one do dyspozycji częściowo w formie drukowanej a częściowo jako pisane odręcznie w oprawionym tomie. Katalogi te uzupełniane były na bieżąco aż do czasu zamknięcia Uniwersytetu. Zamieszczone w nich dane bibliograficzne nie odpowiadają oczywiście w żadnym stopniu dzisiejszym standardom opisu katalogowego. Chodzi tu raczej o krótką informację zawierającą z reguły nazwisko autora, tytuł, miejsce i rok wydania oraz dawną sygnaturę. Te skromne dane wprowadzono do elektronicznej bazy danych, która utworzona została specjalnie dla katalogowego opracowania tego zbioru. Otrzymany w ten sposób elektroniczny katalog Biblioteki Uniwersyteckiej odzwierciedla zasób jej zbiorów zgromadzonych około 1811 roku.

 

Drugim krokiem było opracowanie zbiorów bibliotecznych znajdujących się we Wrocławiu a pochodzących z dawnej Frankfurckiej Biblioteki Uniwersyteckiej.  Ponieważ dokładnie ukierunkowane poszukiwanie tych książek w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu nie było możliwe, w magazynach biblioteki przejrzano i sprawdzono ponad 85 000 tomów w celu wysortowania tych, które posiadały znaki własnościowe (np. stempel Viadrina) dawnej Biblioteki Frankfurckiej.  W wyniku tych poszukiwań okazało się, że we Wrocławiu zachowało się około 5000 tomów starych druków, co stanowi ok. 1/5 dawnego zbioru Viadriny, oraz 178 tomów rękopisów. Sporządzona została lista sygnatur, która początkowo nie zawierała żadnych danych dotyczących autora czy też tytułu.  Aby otrzymana lista mogła być porównana z bazą danych utworzoną na podstawie starych katalogów bibliotecznych, zeskanowano i przesłano do Frankfurtu (n.O.) istniejące do wszystkich znalezionych sygnatur karty katalogowe jakie znajdują się we Wrocławiu.  Karty te zawierają z reguły obok sygnatury zmniejszoną kopię strony tytułowej z najważniejszymi informacjami bibliograficznymi (autor, tytuł, miejsce i rok wydania). Na podstawie kopii stron tytułowych i należących do nich sygnatur można było jednoznacznie zidentyfikować pojedyncze książki. Zeskanowane pliki kart katalogowych  połączone zostały z każdą należącą do nich informacją tytułową znajdującą się w elektronicznej bazie danych.  W ten sposób prowadząc poszukiwania w bazie otrzymujemy jako wynik obraz odpowiedniej strony tytułowej szukanej książki i dzisiejszą sygnaturę jaką ona posiada.

 

Dalszym planowanym zadaniem projektu jest kompletna digitalizacja części najlepiej zachowanych książek dawnego księgozbioru. Na początek wybrano dwie zgromadzone kolekcje, składające się z książek o tematyce wyłącznie historycznej, dotyczącej w szczególności historii Brandenburgii, Pomorza i Śląska. Książki te są spuścizną po dwóch frankfurckich uczonych - Wolfa Balthasara Adolfa von Steinwehr i Johanna Carla Conrada Oelrichsa.  Z obu tych kolekcji zachowało się około 1500 tomów, z których 500 powinno być zdigitalizowane w pierwszej kolejności.  Ponieważ książki z obu tych kolekcji to rzadko spotykane dziś w Niemczech druki z XVIII wieku, ich digitalizacja przydatna będzie w szczególności dla osób zajmujących się badaniami historycznymi.